ژوزف هاکن (۱۸۸۴-۱۹۴۱) – ریا هاکن (۱۹۰۵-۱۹۴۱)

کیوریتر موزیم گیمی، ژوزف هاکن مرد عمل و باور بود. در یک فامیل لوگزامبورگی به دنیا آمد و در نورماندی بزرگ شد. وقتی برای تحصیلات عالی تشویق شد به مسلک شرق شناسی روی آورد که کارش در اثر جنګ جهانی اول (۱۹۱۴-۱۹۱۸) با وقفه مواجه شد. سرباز داوطلب، چندین بار زخمی شد، مدال گرفت و با رتبهٔ کاپیتن (جگړن) دوباره به زندگی ملکی برگشت و در موزیم گیمی به کار پرداخت.

در سال ۱۰۲۴ به ا. فوسه در افغانستان پیوست و در جریان آخرین هفته های کار وی با او همکار شد. او به طور منظم به افغانستان بازمی‌گشت و امور مدیریت نماینده‌گی باستانشناسی فرانسه در افغانستان را به پیش میبرد هر چند رسماً تا سال ۱۹۴۲ ا. فوشه مقام ریاست نماینده‌گی را به عهده داشت. بدون اینکه یک برنامهٔ علمی مشخص داشته باشد ژ. هاکن یک دیدگاه خاصی از ماموریت خویش داشت که کنجکاوی ذهنی، تعهد عملی و حس ماجراجویی را باهم می‌آمیخت. به گفتهٔ خودش او باستانشناسی را به طور یک ورزش به پیش میبرد. سفرهایش به افغانستان در یک زنده‌گی مسلکی بسیار مصروف، که مسوولیت کیویرتر موزیم گیمی یکی از مصروفیت هایش بود، بیشتر به میان برنامه ها می‌مانست.

بعد از آندرې گودار تصمیم گرفت که مطالعهٔ درهٔ بامیان را دوام دهد و به این گونه اولین تحقیقات علمی بالای بودا های بزرگ بامیان و مغاره های اطراف آنرا انجام داد. در کابل، در زمان شورش های امیر حبیب الله مشهور به «بچهٔ سقاو» در محافظت سفارت فرانسه سهم گرفت و توانست از هرگونه غارتگری جلوگیری کند. در جریان ماموریت هایش به جنوب افغانستان، که تا آن زمان از توجه باستان شناسان به دور مانده بود، نیز رفت. از ستا ۱۹۳۶ به بعد ژوزف هاکن به مطالعهٔ ساحهٔ باستانی بگرام، در پنجاه کیلومتری شمال کابل، پرداخت. در جریان دور دوم حفریاتو تیم کاری تحت ریاست خانمش ماری-الیس (ریا) هاکن «ګنجینهٔ بگرام» را، که عبارت است از یک مجموعهٔ اشیای فوق العاده از نگاه کیفیت، که منشاء آن از دریای شام تا بحر چین و از یونانه تا هند است. تفحصات این ساحه تا سال ۱۹۳۹ دوام کرد. ژووزف هاکن در کابل بود که از اعلام جنگ، شکست فرانسه و اعلامیهٔ جنرال دوگول اطلاع حاصل کرد. به تاریخ ۱۹ اگست سال ۱۹۴۰ به لندن رفت و همراه با همرش و شاگرد و دستیارش، ژان کارل، به لندن رفت و با فرانسوی های آزاد پیوست. در لندن مسوول روابط بین المللی، آنچه در آن زمان به نام کمیتهٔ فرانسوی های آزاد یاد میشد، گردید و به این عنوان به ماموریت بزرگی در آسیا فرستاده شد. به تاریخ ۲۰ فبروری ۱۹۴۱ ریا و ژوزف هاکن در جریان غارت کشتی حاملشان در جزایر فېرویې کشته شدند. ژان کارل از فرط نومیدی به تاریخ ۳ اپریل ۱۹۴۱ در لندن خود کشی کرد. ، ژوزف و ریا هاکن به مقام همراهان آزادی انتصاب یافتند.

تصویر

Rya Hackin

© DAFA

تصویر

Joseph Hackin

© DAFA